Eskala

Errealitateko objekturen bat marrazki, argazki edo maketa bidez eta proportzio guztiak errespetatuz irudikatzean, magnitudeen edo irudikapenaren neurrien eta objektuaren benetako neurrien arteko erlazioari eskala esaten zaio.

Eskala numerikoak errealitatearen balioa eta irudikapenaren balioaren arteko erlazioa erakusten du. Txikiagoa, handiagoa edo naturala izan daiteke.

Txikitze eskala baten adibidea, ibilgailuaren irudia da. Bertan 1:80 zenbakiek, unitate batek horrelako 80 unitate irudikatzen dituela adierazten digute. Intsektuaren argazkian ikusten dugun 11:1 Handitze eskala da.

Ibilgailuako 1/180 eskala

Arkakuso 11:1 eskala

Eraztuna eskala 1:1

1:1 eskala benetako tamainaren adierazgarria da, hau da, eskala naturala. Eraztunaren adibidea da.

Eskala grafikoa deiturikoak metrotan, kilometrotan eta abarretan graduatuta egon daitekeen segmentu batekiko distantziak irudikatzen ditu. Irakurketak eta neurriak errazteko balio du.

Mapak espazioen irudikapen murriztuak dira. Eskalaren arabera, mapak honelakoak izan daitezke:

• Eskala txikikoak. Lurraren azalera handiak irudikatzeko erabiltzen dira. Honelakoak ere izan daitezke:
  • Munduko mapak eta planisferioak. Lurreko azalera osoa irudikatzen dute eta, gutxi gorabehera, 1:100.000.000 eskala dute.
  • Mapa geografikoak. Lurreko edo kontinenteetako zati handiak irudikatzen dituzte. Eskalak1:10.000.000 eta 1:1.000.000 artean daude.
  • Estatu edo eskualdeetako mapak, 1:500.000 eta 1:100.000 arteko eskalak erabiltzen dira.
• Tarteko eskalakoak. 1:100.000 eta 1:50.000 arteko eskaletan egindako irudikapenak dira.
• Eskala handikoak. Azalera txikiak irudikatzeko erabiltzen dira, hala nola herriak eta hiriak... 1:50.000 baino eskala txikiagoak dituzte. Eskalak oso handiak direnean plano esaten zaie, eta kaleak, eraikinak eta beste eraikuntza batzuk - aretoak... - irudikatzeko erabiltzen dira.

Behin mapa edo plano baten eskala ezagututa, erraz asma ditzakegu irudikatutako puntuen arteko distantziak edo objektuen neurriak. Eskala numerikoa baldin badugu, mapa edo planoko bi puntuen arteko distantzia zentimetrotan neurtuko dugu, eta eskalak adierazten duen kopuru errealarekin biderkatuko dugu. Kontuan hartu behar dugu lortutako neurria zentimetrotan egongo dela, eta metrotara edo kilometrotara bihurtu behar izango dugula. Lerro zuzenean ez dauden elementuak neurtzen baditugu, hala nola ibaiak, errepideak... honako marrazki honetan ageri den moduan jokatuko dugu; marrazkian eskala grafikoa baldin badugu zer egin behar dugun azaltzen da.

---