Magistratua
Ardura duten karguak hartzeko hiritarren asanbladak hautatutako pertsona.
Maiorazkoa
Lurrak ez ziren oinordekoen artean banatzen, nagusiari osorik uzten zitzaizkion pobretzea saihesteko.
Makis
Zuhaixka, sasi arantzadun eta zutoinetan ura biltzen duten landareez osatutako landare-formazioa.
Makrozefalia
Hiriburua den hirian botere politiko, ekonomiko eta administratiboa kontzentratzea.
Manipulazio genetikoa
Lehen naturan existitzen ez ziren bizidunak sortzeko teknika. Bestelako espezien geneak txertatu egiten dira (bakterioak adibidez) bizidun begetal zehatz batean; helburua nekazaritza-produktu berriak sortzea da.
Mantenugaiak
Organismo biziak hazi eta osasuntsu egoteko ezinbesteko substantziak. Pertsonen kasuan bitaminak, mineralak, azido koipeak eta aminoazidoak dira.
Manumisioa
Esklabo bati askatasuna ematea
Marketinga
Ingelesetik datorkigun hitza. Bezeroa produktu bat erostera animatzeko eta bultzatzeko sortzen diren estrategia eta ikerketak dira.
Martsupiala
Sabelean martsupio izeneko poltsa duen animalia ; poltsa horretan gordetzen ditu kumeak jaio eta hurrengo hilabeteetan.
Masia
Katalunian ohikoa den nekazaritza eta abeltzaintzarako baserria.
Mastaba
Egiptoko hilobi eraikina, piramide moztu forma duena. Goiko oinarrian dauka hilobi ganberara daraman putzura sartzeko irekigune bat.
Maya
Gaur egun, Yucatan, Guatemala eta ondoko beste herrialde batzuetako tribuetan bizi den edozein gizaki.
Mendia
Lurraren goragune naturala.
Mendikatea
Mendilerroen multzoa.
Mendilerroa
Mendien multzoa.
Menhir
Lurrean sartutako harri handiek osatzen zituzten monumentuak.
Meridiano
Polo geografikoetatik igarotzen diren Lurraren gainazaleko zirkunferentziak. Greenwich-etik (Londres) igarotzen denari 0º meridianoa esaten zaio eta Lurra ekialdeko eta mendebaldeko hemisferioetan banatzen du.
Meskita
Musulmanek otoitz eta ospakizun erlijiosoak egiteko erabiltzen duten eraikina.
Mesolitiko
Paleolitikotik Neolitikora iragateko garaia.
Mesopotamia
Asia Txikiko eskualdea, Tigris eta Eufrates ibaien artean kokatua. Bertan garatu zen ezagutzen diren kultura handietako bat.
Mesosfera
Gutxi gorabehera 80 km-ra iristen den geruza. Gorantz egin ahala tenperaturak pixkanaka jaitsi egiten dira geruza honetan.
Metalurgia
Metalek dituzten mineralak hartuta, metal horiek erauzi eta lantzeko teknika.
Metamorfismoa
Mineral edo harri batean, kontsolidazio primitiboaren ostean beroa eta presioaren eraginez gertatutako eraldaketa naturala.
Metekoak
Artisautzan eta merkataritzan aritu eta polisetan bizi ziren atzerritarrak. Zergak ordaintzen zituzten eta soldadutza egin behar zuten.
Metropoli aldea
Eremuari izen ematen dion erdiko hiria eta inguruko hiri sateliteak- logela-hiriak, industriaguneak, merkataritza guneak eta zerbitzu guneak izan daitezkeenak- eta dena zentralizaturik antolatuta, batzen dituen hiri-eskualdea.
Metropolia
Entitate handiko hiri guneak, eremu zabal batean zentro ekonomiko eta sozialak direnak.
Metropolia
Herrialde bateko kultura eta ekonomia kontzentratzen dituzten hiri handiak dira. Gehienetan nazioarteko loturen erdigunea izaten da.
Metropolis
Aitzinean, kolonia bateko fundatzaileak zetozen polis-ama.
Minostar
Kreta uhartean garatu zen zibilizazioa. Bere unerik gorenera K.a. II. milurtekoan heldu zen Knosos, Festo eta beste hiri aberatsetan. Zibilizazio honi izena eman zion Minos errege ospetsuak.
Minostar Kultura
Kretako biztanleek, K.a. 3000 urte inguruan garatutako kultura.
Minostarrak
Kretako antzinako biztanleak. Minostarrek edo kretatarrek kondairaren arabera Zeus jainkoaren semearen zen Minos erregearen omenez hartu zuten izena.
Misoginia
Emakumeekiko gorrotoa.
Mitoa
Mitologia
Antzinako heroien eta jainkoen alegiazko Historia.
Mizenestar Kultura
Greziako lurralde kontinentalaren hegoaldean (Peloponeso) orain dela 4000 urte, akeoak heldu eta batera sortutako kultura. Joniarrak, eoliarrak eta doriarrak heldu zirenean lortu zuen bere goieneko unea.
Momifikazioa
Hilotsa, ustel ez dadin, momia bihurtzeko prozesua.
Monarkia
Estatuaren buruzagitza pertsona bakar baten esku dagoen gobernu-sistema; pertsona horren eskubidea biziartekoa eta hereditarioa izan ohi da.
Monokromia
Kolore bakar baten erabilera (grekotik dator: mono “bat” eta kromo “kolore”).
Monolaborantza
Landare bera lursail zabaletan ereiten duen nekazaritza mota da.
Monopolio
Saltzaile edo ekoizle bakar batek produktu edo zerbitzu bat saltzen edo ekoizten duenean sortzen den sektore ekonomiko baten egoera.
Montzoia
Indiako Ozeanoan eta Asian aldizka ematen den aire fenomeno atmosferikoa. Montzoiaren urtaroaz hitz egiten da euri jasak dakartzalako.
Morisko
1492 urtean bota ondoren bataiatutako espainiar musulmanak
Mosaikoa
Harriz, egurrez edo material aberatsagoz (marmola, beira, onizez…) egindako artelana. Mosaiko esaten zaio ere, zenbait zatiz egindako edozein lanari. Arte mosaikoa Erromatar Inperioaren garaian zabaldu zen.
Muga-zerga [Informazio gehiago]
Ondasunak inportatzeagatik edo esportatzeagatik ordaintzen dena. Ondasunaren balioaren zati bat ordaintzen da, edo, bestela, zenbateko jakin bat, produktuaren arabera. Tokian tokiko gobernuak kobratzen du. Zergaren ondorioz, kanpoko produktuak berta...
Mugimendu naturalak
Biztanleriaren mugimendu naturalak biztanleria ezberdinen bizi-aldaketak dira: jaiotzak, heriotzak, etab.
Mundu Bankua [Informazio gehiago]
NBren ekimenez eratutako erakundea. Interes txikiko maileguak ematen ditu, pobrezia murrizteko. 185 herrialdek osatzen dute, eta egoitza Washingtonen dago (Ameriketako Estatu Batuetan). Bigarren Mundu Gerra bukatu ondoren sortu zuten Europako herria...